10 sự kiện IT nổi bật trong thập niên vừa qua

by **Admin** Tue 29 Dec 2009 - 20:00

Trong khi ngành công nghiệp máy tính trong thập niên 90 phát triển mạnh khi các công ty tái cơ cấu phương thức kinh doanh để hợp nhất ngành IT, thì thập niên vừa qua đã được chứng kiến công nghệ trở thành một bộ phận chủ đạo của nền văn hóa và thương mại qua Internet, và các thiết bị máy tính nhỏ, rẻ chưa từng có.

1. Bùng nổ thương mại điện tử

Chỉ vài tháng sau khi những mối lo ngại về sự cố Y2K lắng xuống, sàn chứng khoán công nghệ Nasdaq, được coi là biểu tượng của ngành kinh tế mới vì bao gồm nhiều công ty IT, đã đạt được mức kỉ lục 5048 điểm trong thập niên vừa qua. Kể từ thời điểm đó (ngày 10/03/2000), trong hơn 2 năm sau, chỉ số này đã giảm đi giảm đi gần 4000 điểm và không thể phục hồi lại hoàn toàn. Trong những năm đầu của thập niên vừa qua, nhiều công ty đã bị phá sản từ những khoản đầu tư mạo hiểm và quỹ IPO chỉ để nhận ra rằng họ không thể duy trì kinh doanh có lãi nếu vẫn áp dụng phương pháp truyền thống đó là cung cấp những mặt hàng hiện hữu mà người dùng sẵn sàng bỏ tiền để mua. Bài học thu được: Các công ty thương mại điện tử và các nhà cung cấp IT trụ vững qua cơn sóng gió đã tìm ra phương pháp làm yên lòng khách hàng và không phải hứng chịu nhiều tác động như các ngành nghề khác trong suốt cuộc Đại Suy Thoái xảy ra trong những năm cuối thập niên vừa qua. Giờ đây, IT được coi là ngành dẫn dắt các ngành kinh tế khác trở lại con đường phát triển.

2. Microsoft trở thành nạn nhân của chống độc quyền

Vào tháng 4 năm 2000, Thomas Penfield Jackson, Thẩm phán Tòa án quận, đã ban hành một quy định tầm cỡ đầu tiên trong một loạt nghị quyết chống độc quyền làm cho gã khổng lồ phần mềm phải “khổ sở” trong suốt 10 năm qua. Jackson thấy rằng Microsoft đã duy trì sức mạnh độc quyền của họ bằng các phương pháp chống cạnh tranh và các hành vi trái pháp luật nhằm độc quyền trong thị trường trình duyệt Web. Phán quyết cuối cùng của tòa án liên bang Mỹ đã thiết lập giới hạn liên quan tới các thỏa thuận cấp phép và yêu cầu Microsoft từ bỏ một số quyền sở hữu trí tuệ của họ. Ngoài ra Microsoft còn bị chính phủ và nhiều công ty khác khởi kiện vi phạm quy định chống độc quyền, bao gồm Chính quyền Mỹ, Sun Microsystems và EU. Chỉ tính riêng trong năm 2004, số tiền mà Microsoft phải nộp phạt lên tới 794 triệu USD. Những vụ kiện cáo vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại. Microsoft vẫn vấp phải sự kiểm soát của giới quan chức Mỹ với những hành vi của họ, và trong tháng này Ủy ban Châu Âu đã chấp nhận cam kết của công ty này cho phép người dùng Windows lựa chọn ứng dụng trình duyệt, và cuộc điều tra nhằm vào thị trường trình duyệt đã kết thúc. Những vụ việc này tác động không nhỏ tới Microsoft, tuy nhiên, chúng lại làm cho các phần mềm của Microsoft vận hành tốt hơn với công nghệ cạnh tranh. Những vụ việc xảy ra với Microsoft đã tạo ra một hình mẫu cho các vụ kiện chống độc quyền chống lại Intel trong năm nay ở Mỹ và Châu Âu.

3. Apple hồi sinh nhờ iPod

Sau khi bị trục suất trong những năm 80 vì công việc kinh doanh của Apple bị suy giảm nghiêm trọng, trong vài năm trở lại với công ty này, nhà đồng sáng lập Apple Steve Jobs nhận ra rằng xu hướng mới của thị trường với các thiết bị số đang bùng nổ trong khi các công cụ chơi nhạc không được thiết kế bắt mắt. Dòng máy iPod, được phát hành vào tháng 10 năm 2001, đã đánh dấu bước thay đổi của Apple nhằm vào thị trường tiêu dùng hướng giải trí rộng lớn này. Và dòng máy này đã gặt hái được nhiều thành công trong một thời gian ngắn sau khi được giới thiệu rộng rãi. Chỉ hơn một năm sau, Apple đã phát hành iTunes Store mở ra giai đoạn mới cho âm nhạc hợp phát trên mạng. Khái niệm chung của tiêu dùng điện tử, giao tiếp và công nghệ máy tính bắt nguồn từ những năm 90, tuy nhiên trong thập niên đó, thị trường tiêu dùng, với sự thống trị của Apple, đã trở thành xu hướng chủ đạo của các nhà cung cấp IT truyền thống. Vào năm 2003, các nhà sản xuất máy tính lớn, như Dell, đã giới thiệu truyền hình LCD, và Hewlett-Packard phát hành máy ảnh số. Tuy nhiên, iPod vẫn được ưa chuộng và trở thành một biểu tượng trong sự kết hợp thành công giữa IT và thị trường tiêu dùng.

4. HP kết thân cùng Compaq

Bà Carleton Fiorina đến với Hewlett-Packard với một kế hoạch thay đổi nhà cung cấp công nghệ truyền thống này. Kế hoạch này được công bố vào tháng 9 năm 2001 với quyết định liều lĩnh mua lại Compaq với giá 25 tỷ USD. Ngay sau đó một cuộc chiến tồi tệ đã xảy ra với HP khi các nhà đầu tư bán tháo cổ phần, các nhà phân tích đã liên tục cảnh báo về những mối nguy hiểm khôn lường liên quan tới những vụ sát nhập công nghệ phức hợp, và những nhà lãnh đạo kế thừa của HP đã bị công khai chỉ trích về vụ sát nhập này vì mở đầu cho một trong những cuộc chiến thao túng lớn nhất trong lịch sử. Fiorina đã thực hiện thành công thương vụ này trong năm 2002, tuy nhiên HP đã gặp phải nhiều khó khăn trong những năm tiếp theo, và vào năm 2005 bà đã buộc phải rời bỏ HP. Trớ trêu thay, kế hoạch lớn của bà lại phát huy hiệu quả dưới sự lãnh đạo của người kế nhiệm, CEO Mark Hurb. Hurb đã có những phương pháp điều hành hiệu quả bằng chứng là hiện nay HP đã trở thành công ty IT hàng đầu trên thế giới, vượt qua cả IBM. Kết quả mà HP thu được cũng đã cho thấy khả năng phát triển của xu hướng M&A (sát nhập và thành công) trong thập kỷ qua, và nhiều công ty IT hàng đầu đã trở lên lớn mạnh hơn nhằm đáp ứng tất cả các nhu cầu của khách hàng.

5. Sự lớn mạnh của Google

Sự xuất hiện đầu tiên của Google trước công chúng vào tháng 8 năm 2004 có thể là sự kiện được bàn tán nhiều nhất trong 10 năm qua. Chỉ một năm sau, giá trị cổ phiếu của Google đã vượt qua Time Warner và trở thành công ty truyền thông có giá trị cổ phiếu cao nhất thế giới. Cổ phần, vị thế thống trị trong thị trường tìm kiếm và các dịch vụ quản cáo liên quan vẫn là sự thèm muốn của các công ty khác, một minh chứng rõ ràng về sự hiểu biết công nghệ của công ty này và khả năng xác định phương hướng phát triển. Lợi nhuận từ quảng cáo giúp Google không ngừng vươn xa. Hiện Google cung cấp nhiều ứng dụng trực tuyến như Gmail, nền tảng điện thoại di động Android, và hệ điều hành đầy hứa hẹn Chrome. Google đang là người tiên phong trong lĩnh vực truy cập dữ liệu và ứng dụng từ Web thay vì qua ổ cứng. Một trong những sự kiện đáng chú ý trong thập niên tới sẽ là liệu công ty này có thể tạo ra lợi nhuận từ công nghệ không liên quan tới tìm kiếm hay không, và khi thành công đây sẽ là một đối thủ đáng kể với Microsoft, kẻ thống trị thị trường phần mềm dành cho PC từ trước đến nay.

6. Vista được phát hành sau nhiều lần trì hoãn

Sau nhiều lần trì hoãn, vào tháng 11 năm 2006 Microsoft đã phát hành Windows Vista cùng với ứng dụng Office 2007 và Exchange 2007. Mặc dù vào thời điểm đó CEO của Microsoft, Steve Ballmer, đã coi đó là “Đợt phát hành lớn nhất trong lịch sử công ty”, tuy nhiên nó không đạt được kết quả như mong đợi. Trong năm 2007, người dùng mới được tiếp cận với Vista và Office 2007, và hệ điều hành được đặt nhiều hi vọng này lại vận hành chậm chạp, chứa nhiều lỗi, xuất hiện nhiều thông báo hệ thống phiền phức, và không hỗ trợ cho drive của các thiết bị ngoại vi đang được sử dụng. Hậu quả là Vista bị người dùng ghẻ lạnh. Vào thời điểm Windows 7 được phát hành (ngày 22/10/2009), người anh của Vista, Windows XP, vẫn đang được 72% người dùng máy tính sử dụng so với con số khiêm tốn 19% của Vista. Mặc dù Windows 7 đã được chào đón khá nồng nhiệt, nhưng Vista có lẽ vẫn là một vết nhơ mà Microsoft không bao giờ quên. Trong khi Microsoft đang loay hoay sửa lỗi cho Vista và làm sạch vết nhơ này, thì Google và Apple đã vượt lên trong thị trường tiêu dùng và tìm kiếm Internet.

7. Cuộc chiến trên Facebook: Thời kỳ hoàng kim của mạng xã hội

Quyết định bán một phần cổ phiếu trị giá 240 triệu USD cho Microsoft của Facebook vào tháng 10 năm 2007 đã củng cố vị thế trung tâm của mạng xã hội trong lĩnh vực công nghệ của thập niên vừa qua. Tổng số tiền Microsoft đổ vào Facebook đã lên tới 15 tỷ USD cho dù Microsoft chưa xác định được phương pháp thu lợi từ những dịch vụ của Facebook. Trong khi mạng xã hội phát triển trong nhiều năm qua, Facebook vẫn giữ được vị thế đứng đầu nhờ cung cấp một số dịch vụ tương tác và một nền tảng phát triển mà trang mạng xã hội MySpace và các trang khác đang thực hiện theo. Tuy nhiên, vấn đề lợi nhuận đã trở nên tồi tệ hơn với các vấn đề riêng tư khác. Khả năng của hệ thống quảng cáo Beacon của Microsoft giúp theo dõi hành vi người dùng đã làm nảy sinh một cuộc tranh luận cách đây 2 năm mà Facebook hiện vẫn đang gặp phải. Trong tháng này, Facebook đã giới thiệu các cài đặt riêng tư mới giúp gần 350 triệu người dùng trên toàn thế giới dễ dàng tìm kiếm và áp dụng.

8. Sự gia tăng botnet: Mối lo ngại hàng đầu về bảo mật Web

“Tại sao những vụ việc liên quan tới ứng cử viên tổng thống Mỹ Ron Paul, Storm Worm, thiếp mời điện tử và đất nước Estonia lại giống nhau?” Đây là một vấn đề thường được đưa vào top 10 sự kiện IT của thập kỷ. Trong vòng 1 năm, mọi thứ đều liên quan tới botnet, công cụ cho phép tin tặc chiếm quyền điều khiển hàng chục nghìn máy tính. Những kẻ tạo ra botnet sử dụng những hệ thống được gọi là “zombie machine” để phát tán những sản phẩm vô dụng và gây ra mọi mức độ thiệt hại, như khi những trang Web của chính phủ Estonia bị đánh sập vào tháng 4 năm 2007. Botnet tinh vi đến nỗi chúng được coi là những gói phần mềm dịch vụ của tin tặc. 6 tháng sau khi những trang Web của chính phủ Estonia bị tấn công, cuộc vận động tranh cử của Paul cũng đã trở thành mục tiêu. Gần 200 triệu tin nhắn spam ủng hộ Paul cho chức tổng thổng đã được gửi đi mà không được cho phép thực hiện trong cuộc vận động. Botnet đã trở thành một vấn nạn với Web: Khi càng nhiều người sử dụng Internet, thì xuất hiện càng nhiều tin tặc sử dụng khả năng của chúng để lừa đảo trên mạng. Cho dù những điều luật và các thủ tục tố tụng quốc tế đối với tội phạm trực tuyến đã được áp dụng, thì những kết quả thu chỉ có tính chất tạm thời.

9. Quyết định rời Microsoft của Bill Gates

Tuyên bố của Bill Gates vào tháng 6 năm 2006 rằng ông sẽ rời khỏi Microsoft vào năm 2008 để làm từ thiện được công bố trong thời kỳ quá độ. Microsoft đã bị chỉ trích thiếu ý tưởng, nếu có chỉ là làm theo những gì đã sẵn có. Tuy nhiên, bằng sự kết hợp kiến thức công nghệ sâu rộng với sự nhạy bén của doanh nhân, Gates nắm bắt một ý tưởng lớn và đã thương mại hóa nó trên cả sự mong đợi. Thỏa thuận cung cấp hệ điều hành cho dòng máy PC của IBM vào năm 1981 đã tiếp lửa cho cuộc cách mạng máy tính cá nhân trong lĩnh vực IT ban đầu được khuấy động bởi Apple II. Gates lãnh đạo Microsoft thống trị thị trường máy tính desktop, mang giao diện đồ họa tới người dùng, và mở đường cho sự xuất hiện của Internet. Có thể nói rằng sự rút lui của Gates khỏi Microsoft không tác động trực tiếp tới công nghệ, tuy nhiên đây cũng là một mốc đáng lưu ý: Khi các nhà lãnh đạo từ thuở sơ khai của kỷ nguyên PC bị những kẻ mới lên nhờ Internet truất ngôi thì công nghệ không còn là mối quan tâm hàng đầu nữa. Ngược lại, Gates có thể chứng tỏ một hành động lớn lao thứ hai nếu ông có thể đem lại sức sống mới cho từ thiện như ông đã từng làm với tin học.

10. Apple tái khẳng định vị thế thống trị thị trường nhờ iPhone

Trong khi một số công ty tiếp tục tái thiết lại, thì Apple, dưới sự lãnh đạo của Jobs, đã xác định lại thị trường. Sau khi mở đầu cho lĩnh vực IT vào năm 1970 với dòng máy Apple II, và phát hành mẫu máy tính cá nhân với Mac vào năm 1980, Apple đã bị thụt lùi khi mô hình phát triển của công ty kết thúc với một số lượng người dùng trung thành nhỏ bé. Công ty này lại có bước nhảy vọt sau khi phát hành dòng máy iPod, và vào năm 2006 Apple đã làm tái sinh dòng máy Mac khi chuyển sang sử dụng vi xử lý cấu trúc Intel. Trước iPhone, trên thị trường đã xuất hiện dòng máy điện thoại đa chức năng. Tuy nhiên, vào giữa tháng 6 năm 2007, iPhone đã nhận được sự chào đón nồng nhiệt của người dùng trên toàn thế giới, và Apple đã chứng tỏ rằng mẫu thiết kế đẹp của họ vẫn được ưa chuộng. iPhone được kết hợp bởi nhiều yếu tố; gồm: kiểu dáng, chức năng điện thoại, kết nối Internet và các tính năng đa phương tiện; đã tạo ra một chuẩn cho mọi nhà sản xuất thiết bị kết nối cầm tay.
Xian (Theo ComputerWorld)